Saturday, December 09, 2006

Амьдрал бол драма

Нэг өдөр багшийнхаа өрөөгөөр толгойгоо цухуйлган мэндэлтэл багш маань надад нэгэн видео үзэхийг зөвлөлөө. Дараа нь төгсөх курсын ах бас орж ирлээ. Ингээд үзтэл сэтгэл мэдрэлийн хөгжлийн хоцрогдолтой (mental retardation) хүүхдийн хөгжилд амны хөндийн үйл ажиллагаа, хооллох ажиллагааг сайжруулснаар хөгжил нь хурдассан тухай клиникийн кейс-ийн тухай видео байсан юм.

Тухайн кейс судлагаанд ирсэн хүүхэд
3 настай, эм, анх 2005 оны 7 сард анх удаа ирсэн
Larsen хэв шинж, тархины саажилттай
Гол зовиур: Хооллох үйл ажиллагааг сайжруулах сургуулил хийхийг хүссэн
Анх ирэхдээ: Шүдний цоорол (-),уруулаа жимийх чадвар сайн, Эрүүний сүүн үүдэн шүднүүдийн гажиг,үүдэн шүдний зуултаас болж үүссэн шаамий, эрүүний хажуу тийш хөдөлгөөн(-), үүдэн шүдний хавиралт(++), хооллох үед хэлний хөдөлгөөн сайн биш, п-гийн төрлийн авиа хааяа б-гийн төрлийн авиа буюу голдуу уруулын авиа л гаргадаг.
Энэ хүүхдэд 10 сард хэл өндөрсгөх, зуулт өндөрсгөх аппарат тааруулж өгөхөд, хэлний байрлал өндөрсөн, зуулт өндөрссөнөөр шүд хавирах нь багассан
5 хоногийн дараа эрүүний хажуу тийш хөдөлгөөн бий болсон, эрүүний хөдөлгөөн сайжирсан, п-гийн төрлийн авиа багасаж м-гийн төрлийн авиа ихэссэн, араа шүдээрээ зажлах нь ихэссэн, үүдэн шүдээрээ зажлах нь багассан.
2005 оны 11 сард үүдэн шүдний зажлах хөдөлгөөн багасаж, эрүүний хажуугийн хөдөлгөөн ихэссэн
2005 оны 12 сард авиа, дуудлага нь ойлгомжтой болсон
2006 оны 4 сард хооллох сургуулилтын үед ярьдаг болсон байсан.
Ээжийн сэтгэгдэл: хурдан сайн хоол идэж чаддаг болсон, шүд хавирах нь зогссон. Ярьж чаддаг болсноор зогсохгүй сургуульсан эмч хүртэл гайхмаар үр дүн өгсөн. Энэ нь сэтгэл мэдрэлийн хөгжил хурдассан, алхаж чаддаг болсон, mental age нь өмнө нь 10 сартай байснаас энэ хагас жилийн дотор 3 насаар өсөж жирийн хүүхдийн насанд дөхсөн mental age-д хүрсэн байсан.
Энэ видео-г үзэж байсаж дээд курсын ахын сэтгэл хөдлөн нүдэнд нь нулимс бүрэлзэн багшид ихээхэн талархан ингэж хэлж билээ." Эцэг эхийнхээ ачийг анх удаа хариулж чадах юм шиг санагдлаа."

Тэр ахыг явсны дараа багш ийнхүү өгүүлж билээ. "Ах нь төрөлхийн хөгжлийн хоцрогдолтой учраас хэрэг болох болов уу гэж бодоод дуудсан юм. Кюшү-д хуралд явж байгаад нэгэн эмэгтэйчүүд, эх барихын эмчээс ийнхүү сонссон юм. Хүүхэд төрөхдөө өөрийн эцэг эхээ сонгож төрдөг. Хэрэв энэ тухай хүн болгон мэддэг бол Японд сүүлийн үед болоод байгаа эцэг эх нь хүүхдээ хүчирхийлэх, амийг нь бүрэлгэх зэрлэг явдлууд гарахгүй байх ч байсан юм билүү. Жишээ нь, нэгэн хүүхэд төрөхөөсөө өмнө нас барах байжээ. Бурхан түүнд 2 сонголт өгж. Чи жирийн эцэг эхийн хүүхэд болон төрвөл төрөх үедээ нас барна. Харин эх нь хөгжлийн бэрхшээлтэй гэр бүлд төрвөл амьдрана, гэжээ. Хүүхэд сүүлийн замыг сонгосон аж. Хүүхэд өсгөх хэдийгээр хүнд хүчир боловч эцэг эх өөрсдийг нь төрөхдөө хүүхэд нь сонгоод заяагдсан гэдгийг мэддэг бол яасан ч төвөгшөөж, хүүхдээ ад үзэж чадахгүй байх бизээ гэж манай багш нүдэндээ нулимс бүрэлзүүлэн ярьж байж билээ. Амьдралын тухай ингэж боддог бол хүмүүсийн нүдэнд янз бүрийн юм огт өөрөөр харагдах биз ээ" хэмээж байсан юм.

Багшийн яриаг сонсоод шүдний эмчийн мэргэжил цоорсон шүдийг янзалж, шүдгүй болсон хүнд хиймэл шүд хийх, яах ч аргагүй болсон шүдийг авахаар зогсдоггүй юм байна даа гэж өөрийн эрхгүй бодогдож байсан юм. Эрүүлийг хамгаалах яамны ажилтан ч бай, эмч ч бай, асрагч ч чадахгүй зөвхөн шүдний эмч болсноор л бусдын хүрч чадахгүй газар хүрэн хүний амьдралд өөрчлөлт хийж, сайныг бүтээж чаддаг юм байна гэдгийг багшийнхаа ажлаар дамжуулан мэдрэх шиг болсон.

5 comments:

Anonymous said...

wow nulims tsiilelztel avlaa shu hehe. Torson bodol/asuult:
1. Hervee hogjloor hotsorson huuhded bogino hugatsaanii dotor asar hurdan devshil garch baigaa bol jiriin hogjiltei bolovch shud, amnii hondiin yaligui sogogtoi huuhduuded tuunees havigui tus bolohnee? Jishee ni R usgiig helj chadahgui tulitraa ch yum uu, shud hazgai murui bairlasan geh met.
2. Huuhdiin nas baga baih tusmaa ur dun iluu baih uu esvel nas yamar ch hamaagui yu?
3. Hool zajlah uedee helnii hodolgoon baga gej durdsan baina. Uuniig yaj todorhoildog yum be?

Tsasan said...

1.Amnii medrehui bolon uil ajillagaa n amid yavah tsaash osoj hogjihod zailshgui,anhandaa hamgiin medreg erhten yum. Tiim uchraas ene erhtenii uil ajillagaa saingui baigaa tohioldold daraagiin shatand hogjih yostoi uil ajillagaanuud hotsrono gesen ug.
Harin heviin hogjiltei huuhdiin huvid amnii hondiin uil ajillagaa heviin hogjih n olontoi. gehdee iluu hogjuulvel yag ter hemjeegeeree saijrana gesen ug bish bolov uu.medeej busad hogjil n heviin sain yavagdaj todorhoi hemjeenii iluu ur dun ogno gej bodoj baina. Medeej sogog bolon gajgiig zassanaar buh bieiin osolt hogjild sain noloo uzuulne. Mon setgelzuin tal deer ch gesen sain noloo uzuulne.
Neg jishee duridval, helnii hovch n bogino buyu helee gargahad hel n zurhen helbertei bolj baival ter huuhed duudlagiig tsever duudahad busad jiriin urttai helnii hovchtei huuhdees iluu hicheel zutgel shaardagdana.Tiim uchraas, ihenh helnii hovch n bogino huuhed zan aashiin huvid dotogshoo chiglesen buyu idevhgui baih yavdal ih baidag. Gehdee huuhdiin nasnaas hamaaraad helnii hovch n ooroo urtsdag uchraas shudnii emchid uzuulsnii daraa helnii hovchiig urtasgah emchilgee hiih eseh n shiidegddeg.
1-r araa shud sogogtoi baisan tohioldold zajlah chadvar 40% boldogiig sanahad iluudehgui uchraas sogog bolon gajgiig yaligui gej uzeed orhihgui baisan n deer.
2. Huuhdiin nas baga baih tusmaa ur dun iluu baina. Harin hezee ch ehlehgui baisnaas oroitoj ehlesen hoolloh surguulil dasgal ch medeej deer.
3.Helnii hodolgooniig hooloo amandaa hiih, zajlah, zalgih ued chadvarlagaar ashiglaj chadaj baina uu, avia, ugiig duudaj chadaj baina uu gedgeer n todorhoilson baih. Jishee n helnii hodolgoon baga bol hooloo zalgij bolohuits hoolnii booniig burelduulehed hundreltei, tsag ih zartsuulna, hoolondoo ih hahna. Gehdee helnii hodolgooniig todorhoiloh tusgai test baidag ch baij magad.Udaan hevtert baisan ondor nastanguudad helnii bulchin sulrah tohioldol baidag. Guursaar tejeel avj, yaridaggui bol iim baidal uusdeg. Harin hooloo ooroo iddeg tohioldold helnii bulchin idevhtei ajilladag.

Chariote said...

Etseg ehee songoj turdug gedgiig sonsson chini buur bayarlachihlaa. Iim saikhan etseg ekh bolkhoor n bi songood tursun yum bn shuu. Ur huuhedtei bolkhooroo sanaj yavnaa. Asuult bn
1. Shud tsagaaryyldag Amerik buteegdehuun heregleheer shud siiregjih geed bgaa yum shig yanginaj ubduh yum ene odoo sain uu muu u? gants 2 heregleed ubduud bhaar n bolison. Hereggui bol yund iim unetei yum hiideg bn aa
2. Shudee havirahyg yaj boluildag yum be?

Tsasan said...

Шүд цагааруулах талаар гэвэл эхэндээ янгинаж өвдөнө.Мөн хэр удаан хугацаагаар хэрэглэснээс хамаарна. Зааврын дагуу хийхээс гадна ойр ойрхон хийхээс татгалзсан нь дээр байх гэж бодож байна.
Шүдээ хавирч байгаа бол шүдний эмчид очоод арга хэмжээ авахыг зөвлөе.

Эрхэс said...

Sain uu?
Sonirholtoi bichleg bna.
Huuhed eej aavigaa songoj turdug gedegiin huvid bol songoj turduggui baisan ch etseg eh uursdiin hariutslagaar huuhed turuuldeg bolson ene niigemd zaaval iim yum sonsoj baij uhaarch bayarlaj baigaa bol uneheer gutarmaar l yum.
Shudnii tuhai olon yum medej avlaa. Sonirholtoi bailaa.