Tuesday, January 29, 2008

Кафейн буюу цай, кофений нөлөө


Манай сургууль энэ жил 2-р сарын 1-нээс 27 хүртэл нийт 14 шалгалт аваад намайг 4-р курс төгсгөх юм. Иймээс өчигдөр жаахан орой унтсан чинь өглөө босох гэж дайн хийлээ. Ядаж цас ордоггүй Окаямад маань хунгарлатал орчихсон, кондишенэр, халаагч 2-оо зэрэг залгаж байж арай хийж бослоо. 8,40өөс хичээлтэй хүн 8,10т арай хийж боссон болохоор өглөөний цай уулгүй цасан дундуур гүйлээ.
Эхний цагийн завсарлагаанаар өглөөний цайндаа булчик, кофе авлаа. Авах авахдаа хааяа нэг авдаг лаазтай кофенээсээ давраад "хүйтэнд гарсан юм чинь" гээд өөрийгээ эрхлүүлэн Гранде хэмжээний кофе аваад сууж байлаа.(цаг 10,00)
Өдрийн завсарлагаагаар юм идэх хүсэл төрсөнгүй. Тараад номын санд суулаа.4 цагт өдрийн цай... Уг нь өглөөний цай, өдрийн цайг яг цагийн дагуу уудаг юм. Ритм алдагдах дэмий юм аа.

Нийгмийн хамгаалалын системын талаар ном уншаад сууж байтал ийнхүү бичсэн байлаа:

Кафейн цай кофенд хуримтлагдсан эртнээс хэрэглэж ирсэн хамгийн өдөр тутмын өргөн хэрэглээний эмийн бодис юм.

Захын судас, цагаан хоолойг өргөсөн амьсгалын хүндрэл, толгойн өвчнийг бууруулах, биеийн булчингийн тонусыг ихэсгэн ядарсан мэдрэмжийг багасгах үйлчилгээтэй. Зүрхний үйл ажиллагааг дэмжиж цусны эргэлтийн хэмжээг ихэсгэснээр шээсний хэмжээг ихэсгэнэ. Мөн ходоодны шүүсний шүүрлийг ихэсгэнэ.
Нойр хулжаахад кофе үр дүнтэй байдгаас кафейн тархийг сэргээх үйлчилгээтэй.
Кофе, ногоон цай, оулон цай(500 мл-ээр уух нь хэтрүүлэн хэрэглэж байгаа байж магад шүү), баахуу цай 1 аяганд 30-100мг
коланы төрлийн ундаанд 35-50мг кафейн орсон байдаг ба сэтгэл мэдрэлийн ядаргаа, нойронд эсэргүүцэх чадварыг ихэсгэх учраас тооцоолон бодох чадвар дээшлэх, төвлөрөлт сайжирдаг. Аптекад зарагддаг өвчин намдаах эм, ханиадны эм, ханиалтыг зогсоох эмэнд 1 удаад 10-50мг кафейн орсон байдаг. Сонирхолтой нь, харьцангуй бага хэмжээний кафейн нь сул боловч тайван бус байдал, цочролыг бууруулах үйлчилгээтэй ба тархи сэргээх нөлөөтэй учраас ослоос сэргийлэхэд сайн гэгддэг. Тийм болохоор өглөөний цай өдрийн гайнаас аврана гэдэг.
Гэвч сайны хажуугаар саар гэгчээр кафейныг нэг доор их хэмжээгээр (200 мг-аас дээш) хэрэглэхэд тархи хэт цочрон, мэдрэл хэт мэдрэгжин тайван бус болох, нойргүйдэх, санаагаа нэгтгэж чадахаа болино. Хааяа гар салганах, татах, нүд харанхуйлах, чихний хэнгэрэг дэлдэх зэрэг хордлогын шинж тэмдэг илэрдэг. Мөн орой цай, кофе ууснаас нойргүйтэх ялангуяа нойрсож эхлэх үеийн гажиг болон шөнө сэрэх шалтгаан болон дараагийн өдөр нь нойрмоглон үүнийг арилгах зорилгоор дахин кафейн хэрэглэх муу зуршлын эргүүлэгт ордог.
Кафейны ихэнх хэмжээ нь элгэнд задран, цусан дахь хэмжээ нь 2 дахин буурах хугацаа нь 3,5 цаг байдаг. Иймээс цай, зөөлөн ундаа, эм зэрэг хэлбэрээр уусан кафейны тархийг цочроох үйлчлэл нь ойролцоогоор 8 цаг үргэлжилнэ. Энгийн цай уух үед биед орох кафейны хэмжээ 100мг-аас бага байдаг ба хурц хордлого илрэх нь бага. Гэвч их хэмжээний хэрэглээ болон эмийн замбараагүй хэрэглээнээс эсвэл элэг муутай хүн энгийн хэмжээний хэрэглээнээс хурц хордлого илрэх тохиолдол байдаг.
Өдөрт 3 аягаас дээш хэмжээний кофе уудаг хүн (300мг) уухаа зогсооход хэдэн цагийн дараа кофе уумаар санагдан (сэтгэл мэдрэлийн донтол), бухимдах, нойр хүрэх зэрэг сэтгэл мэдрэлийн шинж тэмдэг дээр нэмэн чамархайн ойролцоо зүрхний цохилттой давхцан лугшин өвдөх тохиолдол бий. Энэ нь кафейны донтлоос үүдэлтэй салалтын шинж тэмдэг離脱 юм.
Ийм болохоор кафейны хэмжээ, шинж тэмдгээс хамааран сэрээх, тайвшруулах 2 талын үйлчилгээтэй учраас олон дахин хэрэглэснээс болж нөлөө ихсэх, эмийн тэсвэртэй болох нь харьцангуй бага байдаг учраас хэдэн мянган жилийн турш хэрэглэгдсээр ирсэн. Гэвч цай болон кофе буюу кафейн нь бүрэн аюулгүй бус учраас хэт хэрэглээнээс татгалзах шаардлагатай. Энгийн хэмжээгээр ч гэсэн хүүхэд, хөгшдөд хэт цочроох, нойргүйтэх, жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд ургийн хөгжилд нөлөөлөх аюулыг үгүйсгэхийн аргагүй. Насанд хүрсэн хүнд кофе хэт хэрэглэх асуудал үүсэж байгаа. Цай болон кофе нь эмийн бодис агуулсан уух юм гэдгийг сайн санах хэрэгтэй.
シンプル衛生公衆衛生学 2005 南江堂 262-р хуудас

гэж бичжээ. Нээрээ 6 гээд миний нойр хүрээд өөрийн эрхгүй ширээ дэрлэн 15 мин хэвтэж билээ. Кафейн гэснээс 3-р курсийн эм судлалын дадлага дээр хулганад тарьсан чинь ихээр шээн, бусад тариулаагүй хулгана нь өтгөн гаргасан байхад нэг ч өтгөн ялгаруулахгүй, маш хүчтэй татаад, хэдэн мин-ын дараа үхчихсэн.

Эмэгтэйчүүддээ зөвлөхөд цусны хэмжээг ихэсгэнэ гэдэг нь эдийн шингэн буюу арьсны чийглэгийг татан цус руу оруулж байна гэсэн үг. Энэ нь шээсээр биеэс гадагшлан бие усгүйтдэг. Ходоодны хүчлийг нь ихэсгээд усыг нь авж байгаа учраас ходоод өөрийг нь хүчлээр түлэх аюултай. Мөн гэдэснээс ч гэсэн усыг нь татах учраас өтгөн хатах аюултай. Иймээс өвлийн цагт тохируулан хэрэглэхээс гадна сайн бүлээн ус ууж байгаарай. Ус дутан амархан хөгшрөх вий. Миний лав ходоод сонин болоод оройн хоол идэж чадахгүй сууж байна. Шалгалтын сезонд кофе хэрэглэмээр байдаг ч гэсэн биеэ хайрлаарай. Өөртөө ч гэсэн тэгэж хэлээд л, мэдрээд л сууж байна.

2 comments:

Bodrol said...

Coffee ch muu shuu. Muu gedgiig ni meddeg xirnee xumuus dandaa l uux um daa. Bi ch xarin eruul menddee xairtai bololtoi... :)

ErK@ said...

Би байнга уудаг ш дээ. Нэг хэсэг бүр кофег нь их хийж, дээр нь элсэн чихэр их хийж уудаг байсан. Одоо бол нэг халбага хийгээд чихэргүй уудаг. Өдөрт бол яг гурав.
Би нэг удаа орой нэг цаг унтаад маргааш нь хичээл дээрээ унтахгүй гээд кофе уугаад хичээл дээрээ нэг ч зүйрмэглэхгүй тэр өдрийг өнгөөж байсан юм даг. Одоо донтож магадгүйгээ мэдэж авлаа. хэхэ.